موجود عجبیبی که نه پیر میشود، نه سرطان میگیرد!
تاریخ انتشار: ۲۷ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۸۶۶۹۸۵
محققان این روزها در حال مطالعه و تحقیق برروی موجوداتی عجیب هستند تا بفهمند تا چطور انسانها میتوانند زندگی طولانیتر و سالمتری داشته باشند.
خبرگزاری برنا- گروه علمی و فناوری؛ موش حفار برهنه قطعا موجود دوستداشتنی و جذابی نیست؛ ولی همین موجود نهچندان زیبا، ویژگیهای حیرتآوری دارد که جانورشناسان و محققان پزشکی در سراسر جهان را انگشت به دهان گذاشته است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
موشهای حفار برهنه با وجود ابعاد کوچکشان (بین ۷.۶ تا ۳۳ سانتیمتر)، حدود ۳۰ سال عمر میکنند و در مقابل ابتلا به بیماریهای مزمنی مثل دیابت مقاوم هستند. آنها سیستم تولیدمثل جالب توجهی نیز دارند و در عین حال فواید زیادی هم برای محیطزیست دارند و از آنها بهعنوان مهندسان اکوسیستم یاد میشود و با حفر تونل برای لانهسازی، خاک را زیر و رو کرده و باعث پیشرفت تنوع زیستمحیطی میشوند.
با موش حفار برهنه بیشتر آشنا شویدنام علمی این گونه Heterocephalus Glaber است و عموما در مناطق گرمسیری شمال شرقی آفریقا و در کشورهای کنیا، اتیوپی و سومالی زندگی میکنند. آنها در طبیعت در گروههای پرجمعیتی که تعدادشان معمولا بین ۷۰ تا ۸۰ عضو است و گاهی حتی به ۳۰۰ عدد هم میرسد، در زیرِ زمین زندگی کرده و تونلهایی را حفاری میکنند که طولشان به اندازه چند زمین فوتبال است.
موشهای حفار بهشدت اجتماعی هستند و کلونیهای آنها توسط یک ملکه اداره میشود. اعضای گروه کارهای مختلفی را انجام میدهند. عدهای غذا را تامین میکنند و عدهای تونل را حفاری میکنند.
آنها در شرایط سخت و کم اکسیژن زندگی میکنند و این در حالی است که اکثر گونههای جانوری در این شرایط، بهسختی میتوانند به زندگی ادامه دهند؛ همین موضوع ممکن است سرنخی برای برخی از ویژگیهای غیرعادی آنها باشد. طبق گفته اوان سنت جان اسمیت، محققی که در دانشگاه کمبریج برروی سیستمعصبیحسی مطالعه میکند:«موش حفار برهنه، افراط دوست است و با همین ویژگی است که میتواند در محیط سخت زیرِزمین زندگی کند.»
ویژگیهای منحصر به فرد این موشهای زشتاین موجودات عجیب و غریب، در مقابل پیری و درد مصون هستند و مدتهاست که توجه دانشمندان را به خود جلب کردهاند. تحقیقات اخیر حاکی از آن است که موش حفار برهنه میتواند کلیدی برای درک برخی از دغدغههای انسانی از جمله سرطان و پیری باشد.
البته سالهاست تحقیقات زیادی برروی موشها برای درک رازهای بیولوژیک انسانها انجام شده و محققان براین باور هستند که موش حفار برهنه، مزایای خاصی نسبت به سایر گونهها دارند.
وقتی پیری بی معنا میشودیکی از حیرتانگیزترین ویژگیهای این موشها این است که بهسختی میتوان سن آنها را تشخیص داد؛ چرا که به ندرت میتوان نشانهای از زوال فیزیکی را در آنها رویت کرد. طبق گفته آقای اسمیت، از نشانههای استاندارد پیری در انسان و دیگر پستانداران، از چین و چروک پوست، سفید شدن موها و ابتلا به بیماریهای مزمن نام برد و تاکید کرد که در این موشها چنین نیست و اثری از مشکلات قلبی، افت کیفیت استخوان و متابولیسم در اثر پیری در آنها دیده نمیشود.
این گونه از موشها ۳۰ سال یا بیشتر عمر میکنند و عمر معمول موشهایی در این ابعاد، حدودا دو سال است. اسمیت در دانشگاه کمبریج حدودا ۱۶۰ موش حفار برهنه را در دمای حدود ۳۰ درجه سانتیگراد، در رطوبت ۶۰% نگهداری میکند:«من ده سال است که این موشها را در دانشگاه نگهداری میکنم و هیچ یک از آنها به دلایل طبیعی نمردهاند. دلیل مرگ این موشهای در اسارت، دعوا بین آنها بوده.»
سبک زندگی زیرزمینی این موشها، احتمالا شانس بقای آنها را افزایش میدهد؛ چرا که از سرما، باران و تغییرات شدید آب و هوایی و همچنین شکار شدن توسط حیواناتی مانند مار در امان میمانند.
جانورانی مرتب با روابط اجتماعی قویگیسلا هلفر، پروفسور فیزیولوژی و متابولیسم دانشگاه برادفورد بریتانیا در این باره گفته:«موشهای حفار برهنه، الگوی ایدهآلی برای درک و یادگیری روند بلوغ انسان هستند.» او معتقد است که هوش حیرتآور و عادتهای جذاب موشهای حفار برهنه، او را شیفته این موشها کرده است.
طبق گفته هلفر، این موشها در داخل کلونیهای مرتب و سازمان یافتهشان، اتاقهای تودرتویی برای خوابیدن و چندین توالت دارند تا خانهشان را تمیز نگاه دارند. وقتی نوزادان این موشها به دنیا میآیند، اعضای این کلونی به طرز حیرتآوری برای پرورش نوزادان با هم مشارکت میکنند.
آنها برای حرکت کردن، به ندرت از چشمان کوچکشان استفاده میکنند و بیشتر تواناییشان در مسیریابی، به لطف سبیلهای حسیشان است.
این موشهای حفار، راههای منحصر به فردی برای برقراری ارتباط با یکدیگر دارند و مثل انسانها با بهرهگیری از گویشهای مختلف، تعیین میکنند که چه کسی دوستشان است و چه کسی دشمنشان. در یک مطالعه خاص، مشخص شد که این موشهای حفار ۱۸ تن صدای مختلف دارند که شامل ندای هشداردهنده، طلب غذا، طلب جفت و نیاز به دفع میشود. وقتی شکارچی به نزدیکی موشها میرسد، آنها چند ندای هشداردهنده برای دفاع از کلونیشان دارند.
موشهایی که به سرطان مبتلا نمیشونداسمیت در این باره گفته:«یک انسان از هر دو انسان در خطر ابتلا به سرطان قرار دارد؛ موشها هم با همین احتمال در ریسک ابتلا به سرطان هستند ولی درمورد موشهای حفار برهنه اینطور نیست و آنها تقریبا هرگز سرطان نمیگیرند.» دلیل عدم ابتلای موشهای حفار برهنه به سرطان، یک معمای بزرگ است و فرضیههای متفاوتی دراین رابطه مطرح است ولی دانشمندان هنوز به نتیجه قطعی نرسیدهاند.
یکی از این فرضیات حاکی از آن است که موشهای حفار برهنه، شکل موثری از مکانیزم ضدسرطان به نام پیری سلولی دارند که نوعی سازگاری تکاملی است که از تقسیم غیرقابل کنترل سلولهای آسیبدیده و تبدیل شدنشان به سلولهای سرطانی جلوگیری میکند. فرضیه بعدی این است که این موشها یک سوپرقند پیچیده ترشح میکنند که مانع از تجمع سلولها و تشکیل تومور میشود.
تمرکز تحقیقات اخیر بر روی شرایط حیرتآوری است که چگونه بدن این موشها مانع از تکثیر سلولهای سرطانی میشود. محققان بر این باورند که سیستم پیچیده سلولها و مولکولهای احاطه کننده سلول از جمله سیستم ایمنی، بهجای یک مکانیزم ذاتی مقاوم در برابر سرطان، از ابتلای موشها به این بیماری جلوگیری میکند.
محققان در جریان یک تحقیق در دانشگاه کمبریج، به آنالیز ۷۹ رده سلولی مختلف که از روده، کلیه، پانکراس، ریه و بافت پوستی ۱۱ موش حفار برهنه گرفته شده بود پرداختند. آنها این سلولها را با ویروسی اصلاحشده آلوده کردند تا به بررسی ژنهای سرطانزا در بدن موشها بپردازند. در کمال تعجب، سلولهای آلوده بدن موش به سرعت تکثیر شدند. این موضوع مشخص کرد محیط بدن موش حفار برهنه است که مانع از رشد سلولهای سرطانی میشود و نه صفتی خاص در سلولهای بدن او.
اسمیت دراین باره ادامه داد:« چیزی که ما میدانیم این است که سرطان، نتیجه یک جهش است که باعث میشود تا سلولها به طرز غیرقابل کنترلی تکثیر شوند. در مقایسه با بسیاری از گونههای دیگر، سرعت این جهش در بدن موشهای حفار برهنه بسیار پائین است.»
البته حیواناتی با طول عمر کوتاهتر، معمولا نرخ جهش سریعتری دارند؛ اما بهطور غیرمعمولی، نرخ جهش موشهای حفار در سطح پستاندارانی مثل زرافه با عمر طولانیتر است. نرخ جهش کندتر، بدین معناست که حیوانات در یک دوره زمانی معین، احتمال کمتری برای جهش و ابتلا به سرطان خواهند داشت.
چرا موش حفار درد را احساس نمیکند؟شاید عجیبترین ویژگی یک موش حفار برهنه، غیرقابل نفوذ بودن بدن آنها در مقابل درد است. اسمیت در این باره میگوید:«این احتمالا نتیجه سازگاری تعاملی با محیطی حاوی حجم بالای دیاکسید کربن است.»
هوایی که این حیوان تنفس میکند، دارای دیاکسید کربنی بیشتر از هوای آزاد است و اگر هوای بازدم در تونلهای زیرزمینی گیر بیفتد، این میزان دیاکسید کربن تولید و انباشته میشود که در بیشتر پستانداران، این ممکن است مشکلساز شود.
اسمیت دراین باره میگوید:« دیاکسید کربن با آب واکنش نشان داده واسیدی به نام اسید کربنیک را تشکیل میدهد که میتواند اعصاب را برای ایجاد درد فعال کند.»
در بسیاری از بیماریهای التهابی، مثل آرتریت روماتوئید، نواحی متورم بافتها ممکن است اسیدی شده و همین باعث ایجاد درد میشود. البته این اسیدی شدن، برای موش حفار برهنه دردناک نیست. اسمیت مبنای مولکولی این تحمل را بررسی کرده و به ژنی رسیده که باعث میشود تا اسید در بدن این موشها، بهجای فعالکننده اعصاب حسی، بیشتر مثل یک ماده بیحسکننده عمل کند.
اسمیت، با شناسایی ویژگیهای خاص و منحصر به فرد این موشها، از دیگر متخصصان حیطه پزشکی خواسته تا با هم به این مسیر تحقیقاتی ادامه دهند.
او بر این باور است که اگر محققان بتوانند دلیل زندگی سالم و طولانی این موشها را کشف کنند، میتوانند این دانش را برای درمانهای پیشگیرانه و البته تولید داروهای ضد بیماری سرطان به کار بگیرند و قطعا بررسی دقیق این موجودات استثنایی، مزایای بهمراتب بیشتری نیز برای زندگی بشریت خواهد داشت.
انتهای پیام/
آیا این خبر مفید بود؟نتیجه بر اساس رای موافق و رای مخالف
منبع: خبرگزاری برنا
کلیدواژه: سرطان علم و فناوری موش زندگی انسان موجود زشت پیری موش ها دی اکسید بدن موش سلول ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.borna.news دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری برنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۸۶۶۹۸۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
شیوع بیماریهای موجود در فضای سبز/ مقابله با هجوم مگسهای سفید
به گزارش خبرنگار مهر، مگس سفید یا سفیدبالک حشراتی در خانواده سفیدبالکان هستند که بیش از ۱۵۵۰ گونه از این خانواده توصیف شدهاست. سفیدبالکها حشرات ریزی هستند که در چند سال اخیر طی فصول گرم در تهران دیده میشوند.
مگس ها سفید یا همان سفید بالکها حشرههای کوچکی هستند که با حضور انبوه و ناخوانده خود علاوه بر خسارتی که میتواند به عنوان یک حشره گیاهخوار به فضای سبز شهر وارد کند، نوعی مزاحمت فیزیکی را در معابر، بوستانها و سایر مکانهای عمومی و خصوصی برای شهروندان به همراه داشته است.
به گفته کارشناسان خسارتی که این حشرات به گیاه وارد میکنند، به دو روش است؛ در روش اول که خسارت مستقیم است، آنها با تغذیه از شیره گیاه باعث ضعف گیاه میزبان میشوند. در روش دوم سفیدبالکها به طور غیرمستقیم نیز به گیاه میزبان صدمه وارد میکنند. این حشرات عسلک چسبندهای ترشح میکنند که محیط مناسبی برای رشد قارچهای دوده یا فوماژین(Capnodium spp) فراهم میکند که به نوبه خود سبب اختلال در پدیده فتوسنتز میشود علاوه براین، سفیدبالکها با انتقال بیماریهای ویروسی به گیاه میزبان خسارت وارد میکنند.
بر اساس بررسیهای انجام شده توسط محققان هیچکدام از سفیدبالکهای شناسایی و گزارش شده در دنیا ناقل بیماری به انسان نیستند و یا بیماری را از انسانی به انسان دیگر منتقل نمیکنند. لذا از این نظر صدمه ای متوجه انسان نیست. تنها در صورت افزایش بیش از حد جمعیت حشرات کامل و پرواز آنها در هوا، مزاحمتهایی را برای شهروندان ایجاد خواهد کرد و در صورت ورود آنها به دستگاه تنفسی، ممکن است برخی تحریکات تنفسی ایجاد شود.
این نوع حشره در سالهای گذشته درختان تهران به ویژه درختان توت را مورد هدف قرار دادند و گلایه شهروندان را به همراه داشته اند.
حالا با گرمشدن هوا به تهران و نزدیک شدن به میانه بهار علی محمد مختاری مدیرعامل سازمان بوستانها و فضای سبز شهر تهران، می گوید شهرداری تمهیدات لازم را در نظر گرفته است. وی در این زمینه بیان داشت: افزایش شهرنشینی و رشد جمعیت در کلان شهرهایی نظیر تهران و وجود آلودگیهای زیست محیطی در این کلان شهرها، نیاز به فضای سبز و گسترش آن را به عنوان یکی از مهمترین عوامل موثر در کاهش آلاینده ها مطرح می کند.
از چالش های حائز اهمیت برای دست اندرکاران فضای سبز تا خسارات جبران ناپذیر آفات
وی افزود: آفات و بیماریها یکی از عوامل خسارت برای فضای سبز شهری هستند که در صورت عدم کنترل می توانند سالانه خسارت جبران ناپذیری را وارد سازند. از این رو یکی از مسائل پر اهمیت در حوزه نگهداری و حفظ فضای سبز شهری حفاظت از گیاهان در برابر خسارت آفات و بیماریها است که یکی از چالش های حائز اهمیت برای دست اندرکاران فضای سبز شهری است. سازمان بوستانها و فضای سبز شهر تهران در راستای حفاظت از محیط زیست و درختان در برابر آفات و بیماریهای موجود ، اقدام به انجام مدیریت تلفیقی با آفات و بیماریها (IPM) کرده که مقابله با آفات و بیماریها تنها از طریق مبارزه تلفیقی و مکانیکی و بیولوژیکی انجام می پذیرد و در موارد حساس از سموم گیاهی استفاده میشود که برای عموم شهروندان و محیط زیست مضر نباشد.
۳ دلیل ایجاد بیماری در درختان
وی با تاکید بر اینکه سال های اخیر به دلیل افزایش بیماریهای ناشی از آلودگیها، گرم شدن کره زمین، نبود زمستان های سرد تا حد زیادی بیماری های موجود در فضای سبز را افزایش داده است، ادامه داد: بیماریهای مهمی همچون سفیدک ها، شانکرها و آفاتی همانند سفید بالک، سوسک برگ خوار نارون پسیل، زیتون سوسک چوبخوار و پوستخوار، شته و.... در این کلان شهر شیوع یافته اند که با انجام اقدامات تلفیقی مهار و تحت کنترل قرار میگیرند.
مختاری در ادامه برخی از آفات و بیماریهای شایع در فضای سبز شهر تهران را معرفی کرد و گفت: سفید بالک ها علائمی در زیر برگها و اطراف رگبرگها گیاه میزبان (توت زیتون) هستند و از شیره گیاه مکیده و از خود ماده چسبناک عسلک بجا می گذارند.
اقداماتی که برای مبارزه با سفیدبالکها در فصل بهار لازم است
وی درخصوص روشهای مبارزه با سفید بالکها هم تصریح کرد: این کار دو روش دارد؛ مکانیکی و زراعی و از طریق پایش مستمر با نصب کارت و نوارهای زرد، آبشویی مستمر و منظم، روغن پاشی بهاره، حذف و امحاء پاجوشها و تنه جوش ها و سرشاخه های آلوده، تغذیه و کوددهی و مواردی از این دست انجام میشود.
از سال ۹۳ جمعیت سفید بالک یا مگسهای سفید در سطح شهر تهران افزایش و طغیان پیدا کرد و شهرداری در دورههای مختلف تمهیدات گوناگونی با اثر بخشی کم یا زیاد را در نظر گرفت و اکنون باید دید وضعیت تهران از میانه بهار و کل تابستان برای مقابله با این بیماری فضای سبز چگونه خواهد بود.
کد خبر 6093790 فائزه نجارزادگان